Κυριακή 26 Δεκεμβρίου 2010

Απόσπασμα από την συνέντευξη της Θεοδώρας Παπαδοπούλου στην Lingua Franca

 

Μαθησιακές δυσκολίες στην τάξη / Απαραίτητη η διαρκής επιμόρφωση των καθηγητών

Στις μέρες μας είναι, γεγονός ότι το εκπαιδευτικό προσωπικό έρχεται σε επαφή με ένα ικανό αριθμό σπουδαστών οι οποίοι παρουσιάζουν μαθησιακές διαταραχές. Μεταξύ αυτών συμπεριλαμβάνονται η δυσλεξία, η δυσγραφία και η δυσαριθμία.
Η σύγχρονη παιδαγωγική και επιστήμη προσεγγίζει το θέμα από τη θετική του σκοπιά χωρίς να απομονώνει τους μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες αλλά εφαρμόζοντας σύγχρονες παιδαγωγικές μεθόδους που βοηθούν στην ομαλή ενσωμάτωση αυτών των σπουδαστών στο σχολικό περιβάλλον.
Προκειμένου οι αναγνώστες και μάχιμοι καθηγητές - φροντιοτηριούχοι της εφημερίδας μας να ενημερωθούν για την αποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των συγκεκριμένων περιπτώσεων, η εφημερίδα απευθύνθηκε στην εξειδικευμένη καθηγήτρια και επιστήμονα Δρ. Θεοδώρα Παπαδοπούλου, η οποία διαθέτει πολυετή εμπειρία στο συγκεκριμένο αντικείμενο.
Σας παραθέτουμε απόσπασμα από το γόνιμο διάλογο που αναπτύχθηκε κατά τη διάρκεια της συνάντησης.
• κ. Παπαδοπούλου, από την εμπειρία σας πείτε μας πόσο συχνό είναι to φαινόμενο της ύπαρξης σπουδαστών με μαθησιακές δυσκολίες στις μέρες μας;
Ο αριθμός των μαθητών που έχουν μαθησιακές δυσκολίες έχει αυξηθεί τα τελευταία χρόνια γεγονός που έχει ευαισθητοποιήσει πολλούς συναδέλφους - καθηγητές οι οποίοι επιζητούν να ενημερωθούν σωστά προκειμένου να δημιουργήσουν ένα φιλικό σχολικό περιβάλλον που θα δίνει τη δυνατότητα σε όλους τους μαθητές - δυσλεξικούς και μη- να αναπτύξουν τις ικανότητες τους ανεξαρτήτως των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν.
• Οι καθηγητές των φροντιστηρίων και γενικότερα οι εκπαιδευτικοί είναι εύκολο να διαγνώσουν περιπτώσεις ανάλογες και με τι τρόπο;
Οι σωστά καταρτισμένοι εκπαιδευτικοί είναι σε θέση να αναγνωρίσουν κάποια σημάδια που παραπέμπουν σε μαθησιακές δυσκολίες. Τα σημάδια αυτά σχετίζονται με το γραπτό ή προφορικό λόγο των μαθητών, τη συμπεριφορά τους στη τάξη και την απόδοση τους.
• Ποια είναι τα πρώτα μέτρα τα οποία πρέπει να λάβει ένας καθηγητής και στη συνέχεια ένας ειδικός προκειμένου να αντιμετωπίσει τέτοιες καταστάσεις;
Το πρώτο βήμα όσο αφορά τον καθηγητή είναι να έρθει σε επαφή με τους γονείς του μαθητή που υποθετικά αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες και να ενημερωθεί αν έχει γίνει διάγνωση δυσλεξίας ή δυσγραφίας από ειδικούς στο παρελθόν.
Δυστυχώς, πολλοί γονείς οι οποίοι δεν είναι ενημερωμένοι σωστά για τις μαθησιακές δυσκολίες έχουν μία αμυντική έως εχθρική στάση σε ότι αφορά το όλο θέμα.
Συνεπώς ο καθηγητής πρέπει να χειρισθεί την όλη κατάσταση με λεπτότητα, να μη διαγνώσει μαθησιακή διαταραχή, αλλά να παραπέμψει τους γονείς και το μαθητή σε ειδικούς ψυχολόγους-παιδαγωγούς οι οποίοι θα είναι σε θέση να κάνουν ακριβή διάγνωση. Οι γονείς πρέπει να καταλάβουν ότι ο σκοπός για τον οποίο επισημαίνεται το πρόβλημα είναι να βοηθηθεί ο μαθητής και όχι να χρεωθεί κάποια «ασθένεια».
• Ποια η συμβολή των γονέων και του στενού οικογενειακού περιβάλλοντος στην αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών;
Οι γονείς και γενικότερα το στενό οικογενειακό περιβάλλον του σπουδαστή που αντιμετωπίζει μαθησιακές δυσκολίες παίζει σημαντικό ρόλο στη πρόοδο του. Ο δυσλεξικός μαθητής χρειάζεται υποστήριξη, συμπαράσταση και ενθάρρυνση σε κάθε του προσπάθεια.
• Σε τι θα βοηθούσε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα στην άμεση αντιμετώπιση τέτοιων περιπτώσεων;
Η σωστή ενημέρωση των καθηγητών αποτελεί βασική προϋπόθεση στην ομαλή προσαρμογή των μαθητών με μαθησιακές δυσκολίες σε τάξη με παιδιά που έχουν διαφορετικές ικανότητες. Οι συγκεκριμένοι μαθητές χρειάζονται διαφορετικές μεθόδους διδασκαλίας και σε μερικές περιπτώσεις, διαφορετικό τρόπο προσέγγισης προκειμένου να τους δοθεί η ευκαιρία να διαπρέψουν.


Εύχομαι πραγματικά το ενδιαφέρον για τις μαθησιακές δυσκολίες να γίνεται όλο και εντονότερο προκειμένου να δώσουμε τη δυνατότητα σε όλους μας τους μαθητές να αισθάνονται άνετα σε ένα φιλόξενο σχολικό περιβάλλον που σέβεται και κατανοεί τις ιδιαιτερότητες τους.

Τρίτη 21 Δεκεμβρίου 2010

Child abuse. A shameful reality!


 by Theodora Papadopoulou , PhD



 Unfortunately, each year, thousands of children experience physical, sexual, and/or emotional abuse by parents or caregivers who are supposed to give unconditional love and attention. The scars can be deep and long-lasting, affecting not just abused children but society as well. Most of the times, the teachers are the  ones who detect signs of child abuse and have the difficult but very important role to support the abused child and help him/her  stand on his/her own two feet.
The aim of this article is to help teachers detect signs of child abuse and thus be able to deal with it.
To start with, some of the most common signs of abuse are the following:
The Child:
1.     Shows sudden changes in behaviour or school performance
2.     Has learning problems that cannot be attributed to specific physical or psychological causes
3.     Is always watchful and alert as if he is expecting something bad to happen
4.     Lacks adult supervision
5.     May come to school early, stay late, and does not want to go home.
The Parent:
1.     Shows little concern for the child’s progress. He/She rarely responds to the teachers’ requests regarding conferences, or parent’s days.
2.     Denies the existence of the child's problems.
3.     Asks the classroom teacher to use harsh physical discipline if the
     child misbehaves.
4.     Expresses the idea that the child is entirely worthless and 
     unreliable.
5.     Demands perfection or a level of physical or academic performance   the child cannot achieve.

The Parent and Child:
1.     Rarely touch or look at each other.
2.     Consider their relationship entirely negative.
3.     State that they do not like each other.

A teacher should consider the possibility of physical abuse when the child

  1. Has unexplained burns, bites, bruises, broken bones, or black eyes.
  2. Has fading bruises or other marks noticeable after an absence  
     from school.
  1. Seems frightened of the parents and protests or cries when it is
time to go home from school.
  1. Denies to speak or interact with older children, especially  
    adults.
  1. Indicates antisocial behaviour.

Apart from physical abuse, a child may be experiencing neglect.
Some of the most common signs of neglect are the following:

The Child:

1.     Is frequently absent from school
2.     Begs or steals money from classmates
3.     Lacks needed medical or dental care
4.     Is consistently dirty.
5.     Lacks sufficient clothing.
6.     States there is no one at home to provide care

Another equally destructive form of abuse is sexual abuse.
Some of the most common signs of sexual abuse are the following:

The Child:

1.     Has difficulty walking or sitting.
2.     Suddenly refuses to participate in physical activities.
3.     Demonstrates bizarre or unusual sexual knowledge or behaviour.
4.     Has bruises
5.     Complains about sleeping disorders
6.     Is always scared and does not want to be hugged or touched by teachers or classmates.
7.     Is shameful
8.     Blames him/herself for everything bad that takes place at school

Some of the most common signs of emotional abuse are the following:

The Child:
1.     Indicates eating disorders
2.     Experiences speech disorders
3.     Is aggressive and lacks patience
4.     Is not cooperative and does not have friends

Most physically abusive parents insist that their actions are simply forms of discipline, ways to make children learn to behave. They are unable to realise the tremendous impact of their actions on their own children and therefore find excuses for their actions. They have such an excessive need for control that makes them unable or unwilling to see their level of aggression as inappropriate.
On the other hand, children who are abused develop a low self-esteem and are unable to form friendships. They experience panic attacks and have sleeping disorders. They are doomed to live in isolation since they cannot trust anybody. School is a safe place for them since they are away from all people who hurt them physically and emotionally, but they lack intrinsic motivation for school success because they are overwhelmed with all the negative feelings they are forced to encounter.
Teachers who detect signs of abuse should try to gain the child’s trust and make him/her feel safe enough to share the problem with the teacher. The director of the school and the teacher should talk to the parents of the abused child about the academic and behavioural problems that the child encounters at school in order to see their point of view. Reporting the incident to the police or organisations which deal with child abuse is sometimes the only solution to the problem.
I have mentioned in my other articles that being a teacher is certainly more than tutoring, correcting homework and preparing children for exams. The teacher-student relationship is such a strong relationship that prevents every teacher from not taking action in times when the student desperately needs our help. We might be the only ones who can help them. So, let’s not turn our backs to abused children hoping that things will get better. Without our intervention, the problem will certainly become bigger and more destructive. After all, teachers are every child’s spiritual parents. In these cases we are the only «real» parents they need. 

Κυριακή 19 Δεκεμβρίου 2010

Χρόνια μας Πολλά !!!!!!!!!!!!!!!

                 

                    Ευτυχισμένα Χριστούγεννα 
                γεμάτα υγεία και αγάπη.

 
                   'Χρόνια Πολλά' σε όλους τους 
            Φίλους της Ειδικής Αγωγής !!!

                                      Ντόρα Παπαδοπούλου

Δευτέρα 13 Δεκεμβρίου 2010

Μια ευχή

Τα Χριστούγεννα πλησιάζουν και όλο και πιο πολλοί άνθρωποι νιώθουν την ανάγκη να έρθουν πιο κοντά σε αυτούς που έχουν 'ανάγκη'. Να προσφέρουν κάτι, υλικά αγαθά ή το χρόνο τους προκειμένου να πάρουν και αυτοί την ικανοποίηση που σου δίνει η προσφορά. Βλέπουμε ανθρώπους να πηγαίνουν σε παζάρια που γίνονται για φιλανθρωπικό σκοπό, να συμμετέχουν σε εκδηλώσεις και να δίνουν την οικονομική τους συνεισφορά σε εράνους.
Το ερώτημα είναι ...Γιατί κάθε Χριστούγεννα θυμόμαστε ότι υπάρχουν γύρω μας άνθρωποι που ζητούν να τους να αναγνωρίσουμε , να τους αποδεχτούμε και στη συνέχεια να τους βοηθήσουμε και τον υπόλοιπο χρόνο η μνήμη μας ασθενεί και έρχεται η λήθη ;
Πως μπορεί να λειτουργεί επιλεκτικά η μνήμη, η συνείδηση η άρνηση και η αδιαφορία μέσα στο χρόνο; Πως μπορούμε να νιώθουμε ικανοποίηση για όλο το χρόνο έχοντας ενεργοποιήσει  τις 'ευαισθησίες' μας  μόνο για  10  με 15 ημέρες το χρόνο. Είναι αλήθεια αρκετό;
Ζούμε σε μια εποχή όπου το 'κάτι' είναι καλύτερο από το 'τίποτα'. Συνεπώς ακόμα και η 'λίγη' αποδοχή, η 'λίγη' βοήθεια, τα ΄λίγα' συναισθήματα είναι αρκετά.......για κάποιους............και θέλω να πιστεύω για 'λίγους'. Αυτούς που δεν έχουν ή δεν θέλουν να δώσουν τίποτα παραπάνω.
Εαν μπορούσα να κάνω μια ευχή αυτά τα Χριστούγεννα και να τη δω να υλοποιείται είναι η εξής:
Θέλω να πετάξουμε τη μιζέρια και τη τσιγκουνιά στο τρόπο που αντιμετωπίζουμε τους ανθρώπους γύρω μας. Να τους δώσουμε μια θέση στη καρδιά μας και με σεβασμό στην ανθρώπινη οντότητα να κάνουμε ότι μπορούμε για να τους δώσουμε να καταλάβουν ότι δεν ζουν μόνοι τους σε αυτό τον πλανήτη. Κάποιοι τους βλέπουν, τους ακουν και ίσως να μπορούν να τους βοηθήσουν. Όλο το χρόνο, όλες τις ώρες. Ζητάω πολλά; Είμαι υπερβολικά ονειροπόλος; Ίσως.  Μπορώ όμως να καταλαβαίνω τον ανθρώπινο πόνο, να πιστεύω ότι μπορώ να κάνω κάτι για να τον απαλύνω, να ακούω τις ανάγκες των συνανθρώπων μου και να πιστεύω ότι  ο 'άνθρωπος ' αξίζει τον υπέρτατο σεβασμό.
Από ΟΛΟΥΣ !
Αφορμή για ότι έγραψα; Η επίσκεψη μου σε ένα δημόσιο ψυχιατρικό ίδρυμα.
Δεν θα ζητήσω τίποτε άλλο αυτά τα Χριστούγεννα από τον Άγιο Βασίλη.Α...ναι , πιστεύω ακόμα στον Άγιο Βασίλη !  Την ελπίδα δεν μπορεί να μου την στερήσει κανείς.
Εσείς πιστεύεται στα θαύματα;;

Καλές Γιορτές σε όλους !!!!

Παρασκευή 10 Δεκεμβρίου 2010

Μαριάννα Γλιαρμή- Ένας καλύτερος κόσμος…



Μαριάννα Γλιαρμή
Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας- Απόφοιτος Προγράμματος Εξειδίκευσης στην Ειδική Αγωγή, NYC

Ένας καλύτερος κόσμος…

Ένας καλύτερος κόσμος…! Πώς να ορίζεται άραγε ο καλύτερος κόσμος; Θέμα αμφιταλαντευόμενο και σχετικό…
Τι χρειάζεται για να ομορφύνουμε τον κόσμο που ζούμε, χωρίς φωνές, μίση, παρεξηγήσεις, πολέμους και διαφωνίες;
Τελειώνοντας την εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή νομίζω ότι βοηθήθηκα καταλυτικά στο να απαντήσω, έστω και ταπεινά, κατά ένα μέρος, σε αυτό το ερώτημα:
«Αποδοχή της διαφορετικότητας μας»
Νομίζω πως αν μπορούσαμε να αποδεχόμαστε ο ένας τον άλλο χωρίς καλούπια και προκαταλήψεις, θα μπορούσαμε να ζήσουμε σε ουσιαστικότερη σχέση με μας και με τους άλλους.
Η διαφορετικότητα που αναφέρω καλύπτει ένα ολόκληρο φάσμα καταστάσεων και γεγονότων…από το τι χρώμα δέρματος έχουμε, τι ρούχα φοράμε, τι δουλειά κάνουμε μέχρι του εάν έχουμε μαθησιακές δυσκολίες ή έλλειψη κάποιας από τις αισθήσεις μας.
Αναμφίβολα, για να αποδεχόμαστε τη διαφορετικότητα χρειάζεται να τη γνωρίσουμε. Η άγνοια είναι μια από τις ισχυρότερες αιτίες του φόβου (φοβόμαστε, κατά βάση, να συγχρωτιστούμε με ανθρώπους διαφορετικούς από εμάς γιατί δε ξέρουμε πως θα είναι).
Επομένως, η κατάλληλη ενημέρωση και η διάθεση είναι βασικοί παράγοντες επιτυχίας.
Τι χρειάζεται όμως να έχουμε ως εγγενή χαρακτηριστικά για να αποδεχτούμε τη διαφορετικότητα και να φτιάξουμε έναν καλύτερο κόσμο όπου όλοι οι άνθρωποι, ανεξάρτητα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, θα μπορούν να ζουν αρμονικά χωρίς να ορίζονται από την "κανονικότητα" ή την "ιδιαιτερότητα" τους; Ποια είναι αυτά τα κοινωνικά προσόντα που θα μας βοηθήσουν σε αυτόν το δρόμο, ο οποίος δεν είναι εύκολος ούτε στρωμένος με ροδοπέταλα αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι και ανέφικτος;
Ας ξεκινήσουμε από τον σεβασμό. Ο σεβασμός στην δυσκολία την δική μας και του άλλου, στην ευκολία, στη ζωή. Ο σεβασμός που θα πηγάζει από την ουσία του κάθε ανθρώπου και όχι από τον οίκτο ή το φόβο.
Έπειτα, η ικανότητα της αποδοχής. Προκειμένου να αποδεχτείς κάτι διαφορετικό από σένα, πρέπει πρώτα να έχεις μάθει να αποδέχεσαι γενικότερα. Να μην ορίζεται κανείς από καθορισμένες, κοινωνικά ήδη διαμορφωμένες νόρμες, αλλά να μπορεί και να θέλει να δει πέρα από αυτό ώστε να δημιουργήσει δικές του που θα στηρίζονται σε ουσιαστική χρήση της κρίσης του και όχι σε αναμασημένες πληροφορίες. Η ικανότητα αυτή σχετίζεται άμεσα και με την έλλειψη προκαταλήψεων.
Μπορούμε όμως να σεβόμαστε τους άλλους και εμάς, με ανοιχτό πνεύμα και διάθεση συνεργασίας, εάν πρώτα δεν γνωρίζουμε εμάς τους ίδιους, τον εαυτό μας;
Επομένως η αυτοκριτική και, η όσο το δυνατόν πιο ανεπτυγμένη, αυτογνωσία θα μας βοηθήσουν στο να μπορέσουμε να αντιληφθούμε τη θέση του άλλου, να την αποδεχτούμε και την σεβαστούμε. Θα μας βοηθήσουν να αναπτύξουμε την ενσυναίσθηση μας.
Σημαντική, επίσης, είναι η ικανότητα της εκτίμησης. Να μπορούμε να εκτιμήσουμε την προσπάθεια των ανθρώπων γύρω μας και την δική μας μαζί. Αντικειμενικά, με οξύτητα αλλά και επιείκεια, σύμφωνα με τις δυνατότητες του καθένα μας και όχι με όποιες υποκειμενικές απαιτήσεις.
Όλα αυτά είναι σημαντικά εργαλεία και πιθανότατα σπουδαία για να μπορέσουμε να φτιάξουμε έναν καλύτερο κόσμο. Νομίζω όμως, πως η συμβολή τους θα είναι πολύ μικρότερης σημασίας, εάν απουσιάζει ακόμη ένα… η αγάπη.
Αν μπορέσουμε να αγαπήσουμε ο ένας τον άλλο, χωρίς ιδιοτέλειες, χωρίς φόβο αλλά με πολύ πάθος, χωρίς εγωισμό και περηφάνια, σίγουρα η διαφορετικότητα του καθένα μας θα ήταν ένα χρώμα που θα στόλιζε τον καμβά της ζωής, θα ήταν πηγή έμπνευσης και όχι στοιχείο αποτροπής, θα ήταν ουσία και όχι φαίνεσθαι.
Όλα αυτά τα προσόντα δεν είναι ζήτημα τύχης να τα έχει κανείς. Μπορούν να γίνουν πραγματικότητα με έναν μονάχα τρόπο, με την σωστή παιδεία. Μπορούμε, εάν το θελήσουμε, να εμφυσήσουμε στα παιδιά μας (είτε ορίζονται ως βιολογικά μας παιδιά, είτε ως μαθητές μας) αυτές τις αρχές και αυτά τα ιδανικά που θα τα βοηθούσαν να χτίσουν έναν άλλο κόσμο από τον δικό μας, έναν κόσμο όπου η διαφορετικότητα θα αποτελεί συνώνυμο της κανονικότητας και όλοι θα έχουν δικαίωμα και ευθύνη σε αυτόν, χωρίς προκαταλήψεις και ταμπού.

Πέμπτη 9 Δεκεμβρίου 2010

Μαθαίνοντας να θυμάμαι.«Γιατί οι συμμαθητές μου δεν δυσκολεύονται να θυμηθούν κάτι και εγώ δεν μπορώ ; Θα καταφέρω ποτέ να γίνω σαν αυτούς;;;;»

 Θεοδώρα Παπαδοπούλου


Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες παρουσιάζουν προβλήματα στη συγκέντρωση προσοχής. Οι δυσκολίες αυτές μπορούν εύκολα να μετατρέψουν  ένα παιδί σε ένα  αφηρημένο και ανυπόμονο  άτoμο που εύκολα αποκόβεται από τη μαθησιακή διαδικασία. Όπως είναι γνωστό οι σχολικές εργασίες απαιτούν παρατεταμένη συγκέντρωση σε ένα γνωστικό αντικείμενο. Το συγκεκριμένο έλλειμμα που παρουσιάζουν αυτά τα παιδιά σαμποτάρει κάθε ειλικρινή τους προσπάθεια για πρόοδο και επιτυχία.
Ο ρόλος της μνήμης στη μάθηση είναι καθοριστικός. Η μάθηση προϋποθέτει τη συγκράτηση μιας πληροφορίας στον εγκέφαλο και την ικανότητα αναπαραγωγής της όταν παραστεί ανάγκη. Όπως είναι φυσικό, οποιαδήποτε δυσλειτουργία της μνήμης δυσχεραίνει τη μάθηση και προκαλεί μαθησιακές δυσκολίες σε όλους τους τομείς.
Η μελέτη της μνήμης ξεκινά από την αρχαιότητα ( Πλάτων, Διογένης). Η λειτουργία της όμως διερευνήθηκε συστηματικά στα τέλη του 19ου  αιώνα με τον Ebbinghaus  και συνεχίστηκε τον 20ο αιώνα με τους Barlett, Hebb, Peterson, Neisser και πολλούς άλλους.
Η μνήμη διακρίνεται σε:
α) μνήμη βραχείας διάρκειας και
β) μνήμη μακράς διάρκειας
Η μνήμη βραχείας διάρκειας διαρκεί μερικά λεπτά της ώρας εκτός και αν μετατραπεί σε μνήμη μακράς διάρκειας. Η πληροφορία που αποθηκεύεται στη μνήμη μακράς διάρκειας μπορεί να ανακαλείται για χρόνια ενώ στην πρώτη περίπτωση η πληροφορία χάνεται μέσα σε λίγα λεπτά. Ορισμένοι επιστήμονες διακρίνουν και τη μνήμη μέσης διάρκειας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η πληροφορία διαρκεί από μερικά λεπτά της ώρας έως και λίγες εβδομάδες. Τελικά όμως η πληροφορία χάνεται.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η μνήμη διακρίνεται επίσης και σε:
α) μνήμη γεγονότων ή καταστάσεων ή αλλιώς «δηλωτική μνήμη» και
β) μνήμη που αφορά  δεξιότητες και κανόνες ή αλλιώς «μη δηλωτική μνήμη».
Η «δηλωτική μνήμη» αφορά τη συνειδητή ανάκληση γεγονότων ή καταστάσεων σε αντίθεση με τη «μη δηλωτική μνήμη» που αφορά δεξιότητες και συνήθειες που αποτελούν σε μεγάλο βαθμό μη συνειδητή διεργασία. Η «δηλωτική μνήμη» μπορεί να είναι μνήμη βραχείας διάρκειας, μέσης διάρκειας ή μακράς διάρκειας.  
Ο φλοιός του εγκεφάλου παίζει τον κύριο ρόλο στη λειτουργία της μνήμης. Επίσης συμμετέχουν ο θάλαμος, η παρεγκεφαλίδα και ο ιππόκαμπος.
Παλαιότερα οι επιστήμονες πίστευαν ότι στα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες υπάρχει ταχύτερη απόσβεση των ιχνών της μνήμης από ότι στα υπόλοιπα παιδιά που δεν παρουσίαζαν μαθησιακές δυσκολίες
(Ellis, 1963). Πρόσφατες έρευνες από τους Dockrell & McShane το 2003 έφεραν στην επιφάνεια νέα στοιχεία. Οι έρευνες αυτές εστιάστηκαν στη λειτουργία της μνήμης και πιο συγκεκριμένα στην επεξεργασία και εγγραφή σε αυτήν των πληροφοριών που προέρχονται από το εξωτερικό περιβάλλον.
Το συμπέρασμα ήταν ότι τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες επεξεργάζονται τις πληροφορίες στη μνήμη εργασίας πιο αργά από ότι τα άτομα χωρίς μαθησιακές δυσκολίες. Ο βαθμός της επεξεργασίας φυσικά εξαρτάται από τα ερεθίσματα και τα αίτια. Ένα άλλο καθοριστικό στοιχείο είναι ότι τα άτομα με μαθησιακές δυσκολίες δυσκολεύονται στη χρήση μνημονικών στρατηγικών  και δεν κατανοούν τη χρησιμότητα τους στην απομνημόνευση των προσλαμβανόμενων πληροφοριών ( Borkowski & Kurtz, 1987, Kασσωτάκη, 2005 ).
Η χρήση στρατηγικών μάθησης έχει αποδειχθεί πολύτιμη για την ενίσχυση της μνήμης των ατόμων με μαθησιακές δυσκολίες. Τους καθιστά ικανούς να μελετούν και να αφομοιώνουν τις πληροφορίες που λαμβάνουν ενθαρρύνοντας την ανεξάρτητη μάθηση και την ευέλικτη σκέψη. Με αυτό το τρόπο οι μαθητές με μαθησιακά προβλήματα καταφέρνουν να προσπεράσουν τα εμπόδια που παρεμποδίζουν τη μάθηση και να αναθεωρήσουν την αρνητική ιδέα που έχουν όσο αφορά τις δυνατότητες τους.
Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες χρειάζονται βοήθεια σε ότι αφορά τη μεγιστοποίηση της εμπλοκής τους στη μαθησιακή διαδικασία και τη συγκράτηση των νέων πληροφοριών που προσλαμβάνουν καθημερινά στη τάξη. Για αυτό το λόγο ο δάσκαλος/ καθηγητής πρέπει...
·        να επινοεί και να σχεδιάζει εργασίες που τραβούν τη προσοχή του μαθητή και είναι σχετικές με τα ενδιαφέροντα του. Ο καλύτερος τρόπος να συγκρατήσουν τη νέα πληροφορία είναι να τη συνδέσουν με πράγματα που είδη γνωρίζουν.
·        να αντικαταστήσει τις παραδοσιακές μεθόδους διδασκαλίας με πολυ-αισθητηριακές μεθόδους που ενθαρρύνουν την εμπλοκή όλων των μαθητών και ενεργοποιούν ευκολότερα τους μηχανισμούς της μνήμης μέσω της εμπλοκής όλων των αισθήσεων.
·        να χρησιμοποιεί οπτικά και ακουστικά μέσα όπως posters, videos, flashcards, σχεδιαγράμματα, γραφικά, μαγνητοφωνημένους διαλόγους κ.τ.λ.  που ενισχύουν τη μνήμη και βοηθούν στην ανάκληση των πληροφοριών. Εκπαιδευτικά παιχνίδια που δίνουν άμεση ευχαρίστηση και κάνουν τη μάθηση μια βιωματική διαδικασία έχουν αποδειχθεί  απαραίτητα στη διδασκαλία ατόμων με μαθησιακές δυσκολίες.
·        να χρησιμοποιεί μνημοτεχνικές για τη συγκράτηση και αφομοίωση του νέου λεξιλογίου στη μνήμη.
·        να είναι εφευρετικός, ευέλικτος και πρόθυμος να κάνει όλες τις απαραίτητες τροποποιήσεις και αλλαγές προκειμένου να ικανοποιήσει τις εκπαιδευτικές ανάγκες όλων των μαθητών του.
·        να εμμένει στους στόχους του και να καταφέρνει να θυμίζει στους μαθητές πόσο όμορφο και συναρπαστικό είναι το ταξίδι της μάθησης. Μπορεί να υπάρχουν δυσκολίες αλλά ο δάσκαλος είναι πάντα μια ανοιχτή αγκαλιά που προσφέρει ασφάλεια, λύσεις και κατανόηση.

Δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι κάθε μαθητής έχει δικαίωμα στην επιτυχία και κάθε δάσκαλος μπορεί να βοηθήσει. Η ανταμοιβή μας βρίσκεται στα χαμογελαστά πρόσωπα όλων των μαθητών μας που νιώθουν καλοδεχούμενοι και χρήσιμοι σε μια τάξη που δεν τους διαχωρίζει και σέβεται τις ιδιαιτερότητες τους στη μάθηση.   



Τρίτη 7 Δεκεμβρίου 2010

Τι είναι για εμένα η Εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή. Ειρήνη Τύμπα. Ιδιοκτήτρια Κέντρου Λογοθεραπείας ' Λόγος & Ομιλία' - Λογοθεραπεύτρια



"Η εξειδίκευση που έκανα στον τομέα της ειδικής αγωγής με τίτλο : "Διαχείριση μαθητών με ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες" με βοήθησε να διευρύνω και άλλο τους ορίζοντες μου πάνω στην γνώση. Θεωρώ απαραίτητη προυπόθεση την εξειδίκευση και την δια βίου μάθηση σε όλους και ειδικότερα στα άτομα που ασχολούνται με τομείς που έχουν άμεση-έμμεση σχέση με την παιδεία και την εκπαίδευση.

Εγώ ως λογοθεραπεύτρια επιθυμώ πάντα να μαθαίνω και να γνωρίζω καινούρια πράγματα όσον αφορά τις γνώσεις μου πάνω στο αντικείμενό μου. Γι'αυτό διάλεξα να κάνω και την συγκεκριμένη εξειδίκευσή πέρα από τις υπόλοιπες που έχω. Καλύπτει όλους τους τομείς που πρέπει να γνωρίζει και να προσέχει κάποιος που έχει σχέση με την εκπαίδευση. Ήταν πολύ λεπτομερής, κατατοπιστική και διευκρινιστική στα σημεία που έπρεπε αφήνοντάς με με αμείωτο ενδιαφέρον, αλλά και με "δίψα" για την επόμενη συνάντηση και απορίες για το τί άλλο θα μπορούσε ν'ακολουθήσει. Βρήκα πολύ ενδιαφέρον ότι μέσα στα ολιγομελή τμήματα (για την καλύτερη απόδοση των διαλέξεων) υπήρχαν άτομα πολλών ειδικοτήτων, όπως για παράδειγμα καθηγητές ξένων γλωσσών, λογοθεραπευτές, ψυχολόγοι, νηπιαγωγοί άνθρωποι διαφορετικών ειδικοτήτων, αλλά όλοι άμεσα συνδεδεμένοι με την εκπαίδευση ο καθένας από τον τομέα που του ανήκει. Η γνώση ήταν πολύπλευρη δίνοντας ο κάθε ένας την δυνατότητα στους υπολοίπους να δουν κάποια θέματα και από μία άλλη οπτική γωνία. Κάτι που είναι όχι απλά χρήσιμο, αλλά απαραίτητο για την σωστή παρέμβαση και βοήθεια που μπορεί να δοθεί στα παιδιά (από εμάς τους ίδιους)."

Δευτέρα 6 Δεκεμβρίου 2010

Τι είναι για μένα η Εξειδίκευση στην Ειδική Αγωγή. Ειρήνη Τύμπα. Ιδιοκτήτρια Κέντρου Λογοθεραπείας ' Λόγος & Ομιλία' - Λογοθεραπεύτρια


"Η εξειδίκευση που έκανα στον τομέα της ειδικής αγωγής με τίτλο : "Διαχείριση μαθητών με ιδιαίτερες εκπαιδευτικές ανάγκες" με βοήθησε να διευρύνω και άλλο τους ορίζοντες μου πάνω στην γνώση. Θεωρώ απαραίτητη προυπόθεση την εξειδίκευση και την δια βίου μάθηση σε όλους και ειδικότερα στα άτομα που ασχολούνται με τομείς που έχουν άμεση-έμμεση σχέση με την παιδεία και την εκπαίδευση. Εγώ ως λογοθεραπεύτρια επιθυμώ πάντα να μαθαίνω και να γνωρίζω καινούρια πράγματα όσον αφορά τις γνώσεις μου πάνω στο αντικείμενό μου. Γι'αυτό διάλεξα να κάνω και την συγκεκριμένη εξειδίκευσή πέρα από τις υπόλοιπες που έχω. Καλύπτει όλους τους τομείς που πρέπει να γνωρίζει και να προσέχει κάποιος που έχει σχέση με την εκπαίδευση. Ήταν πολύ λεπτομερής, κατατοπιστική και διευκρινιστική στα σημεία που έπρεπε αφήνοντάς με με αμείωτο ενδιαφέρον, αλλά και με "δίψα" για την επόμενη συνάντηση και απορίες για το τί άλλο θα μπορούσε ν'ακολουθήσει. Βρήκα πολύ ενδιαφέρον ότι μέσα στα ολιγομελή τμήματα (για την καλύτερη απόδοση των διαλέξεων) υπήρχαν άτομα πολλών ειδικοτήτων, όπως για παράδειγμα καθηγητές ξένων γλωσσών, λογοθεραπευτές, ψυχολόγοι, νηπιαγωγοί άνθρωποι διαφορετικών ειδικοτήτων, αλλά όλοι άμεσα συνδεδεμένοι με την εκπαίδευση ο καθένας από τον τομέα που του ανήκει. Η γνώση ήταν πολύπλευρη δίνοντας ο κάθε ένας την δυνατότητα στους υπολοίπους να δουν κάποια θέματα και από μία άλλη οπτική γωνία. Κάτι που είναι όχι απλά χρήσιμο, αλλά απαραίτητο για την σωστή παρέμβαση και βοήθεια που μπορεί να δοθεί στα παιδιά (από εμάς τους ίδιους)."

Τετάρτη 1 Δεκεμβρίου 2010

Ελάτε να παίξουμε στη τάξη !!!

Θεοδώρα Παπαδοπούλου


Η εκμάθηση της ξένης γλώσσας σε πολύ μικρή ηλικία είναι πλέον γεγονός. Τα παιδιά μπορούν ευχάριστα και χωρίς πίεση να εξερευνήσουν το μαγικό κόσμο της νέας γλώσσας και να μυηθούν στη κουλτούρα της. Το κλειδί στην επιτυχία είναι ο τρόπος με τον οποίο ο δάσκαλος/η δασκάλα θα  επιλέξει να διδάξει τη νέα ξένη γλώσσα. Τα παιδιά είναι γεμάτα ενθουσιασμό και ενέργεια. Είναι άτομα με υψηλό εσωτερικό κίνητρο επίτευξης και αυξημένη περιέργεια που επιταχύνει τις διαδικασίες μάθησης. Αυτό που χρειάζονται είναι ένα δάσκαλο που θα τα βοηθήσει να διατηρήσουν ζωντανό τον ενθουσιασμό τους για τη ξένη γλώσσα και θα υλοποιήσει την ανάγκη τους να τη διδαχτούν με τον ίδιο τρόπο που διδάχτηκαν τη μητρική τους γλώσσα. Τα παιδιά μαθαίνουν ευκολότερα μέσα από τραγούδια, παιχνίδια, ιστορίες και πολυ-αισθητηριακές δραστηριότητες που τους δίνουν την ευκαιρία να χρησιμοποιήσουν τις γνώσεις τους και να τις μοιραστούν με τους ομολόγους τους. Οι νέες πληροφορίες ( λεξιλόγιο, εκφράσεις...) πρέπει να είναι  τυλιγμένες σε ασημό-χρυσο χαρτί, δίπλα στο λυχνάρι του Αλαντίν που θα πραγματοποιήσει στη συνέχεια τις επιθυμίες τους για παιχνίδι δημιουργώντας έτσι ισχυρούς συσχετισμούς που θα ενισχύσουν την παραμονή των νέων  πληροφοριών στη μνήμη μακράς διάρκειας.
Παρατηρώντας το τρόπο με τον οποίο τα παιδιά μαθαίνουν τη ξένη γλώσσα μας βοηθά να συνειδητοποιήσουμε ότι η γνώση αποκτάται ευκολότερα μέσα από θετικές εμπειρίες μάθησης που επιτρέπουν την εμπλοκή όλων των αισθήσεων και ανατροφοδοτούν τον ενθουσιασμό και τη επιθυμία των μαθητών να συνεχίσουν το ταξίδι της μάθησης.
Οι μαθητές μας πρέπει να περνούν καλά στη τάξη και να φεύγουν από αυτή με θετική διάθεση. Αυτό μπορεί να γίνει εάν ο δάσκαλος συμπεριλάβει εκπαιδευτικά παιχνίδια στο εβδομαδιαίο πρόγραμμα του.  Τα εκπαιδευτικά παιχνίδια έχουν θέση σε όλες τις τάξεις και είναι πολύτιμα εργαλεία για την αφομοίωση και επανάληψη νέου λεξιλογίου, γραμματικής, και φυσικά εξάσκηση προφορικού λόγου.  Ενισχύουν την συνεργατικότητα και δίνουν στους μαθητές τη δυνατότητα να ανα- προσδιορίσουν το ρόλο τους στη τάξη. Μέσα από το κατάλληλο παιχνίδι και την παρατήρηση των ομολόγων τους μειώνονται οι άσχημες συμπεριφορές και ενισχύεται η ομαδική δουλειά.  Με αυτό το τρόπο καταρρίπτεται ο μύθος που θέλει τα παιχνίδια να είναι πηγή αποσυντονισμού και κίνητρο για ανάρμοστη συμπεριφορά.
Ο δάσκαλος/δασκάλα πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεχτικός/ή όταν διαλέγει παιχνίδια που θα ενσωματωθούν στο μάθημα. Το κάθε εκπαιδευτικό παιχνίδι πρέπει να εξυπηρετεί συγκεκριμένο στόχο και να έχει συγκεκριμένη διάρκεια. Πρέπει επίσης να δίνει τη δυνατότητα σε μεγάλο αριθμό μαθητών να αλληλεπιδράσουν και να εκφραστούν μέσα από αυτό.
Συγκεντρωτικά θα λέγαμε ότι ο δάσκαλος πρέπει:
  1. Να παρουσιάζει τη νέα δραστηριότητα ως σημαντικό μέρος του μαθήματος και να θέτει τους κανόνες του παιχνιδιού.
     Πριν την υλοποίηση του, όλοι οι μαθητές πρέπει να έχουν  
     κατανοήσει τους κανόνες και να ξέρουν ακριβώς τι πρέπει να
     κάνουν. Πρέπει επίσης να γνωρίζουν τη χρονική διάρκεια του  
     κάθε παιχνιδιού. Οι μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες  
     χρειάζονται περισσότερο χρόνο και περισσότερες διευκρινίσεις για  
     να  αφομοιώσουν τους κανόνες  του παιχνιδιού. Έγκειται συνεπώς  
     στη  διακριτικότητα και το σωστό χειρισμό του δασκάλου να  
     διασφαλίσει τη συμμετοχή όλων των μαθητών στη νέα
     δραστηριότητα χωρίς να εκθέσει τις αδυναμίες των παιδιών με  
     μαθησιακές δυσκολίες.
  1. Να προετοιμάζει τα υλικά που θα χρειαστούν για το παιχνίδι.
Εάν χρειάζονται κάποιες κατασκευές, μπορεί να ζητήσει από τους μαθητές να τις ετοιμάσουν και να τις φέρουν στη τάξη. Τα παιδιά
έχουν πολύ φαντασία και μπορούν να κατασκευάσουν αριστουργήματα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Επιπροσθέτως, η δημιουργικότητα και το προσωπικό στίγμα που βάζουν στα εκπαιδευτικά παιχνίδια ενισχύουν το κίνητρο για συμμετοχή μιας και ικανοποιούν και την ανάγκη τους να προβάλλουν τη δημιουργικότητα τους μέσα από αυτό. 
  1. Να βάζει λίγη «μαγεία» στο παιχνίδι που θα ακολουθήσει. Ακόμα και το πιο απλό παιχνίδι πρέπει να έχει ένα έξυπνο όνομα που θα τραβήξει τη προσοχή των μαθητών. Ο ίδιος ο δάσκαλος πρέπει να δείχνει ενθουσιασμένος για τη διαδικασία που θα ακολουθήσει. Ένας  μη ενθουσιώδης δάσκαλος που δεν επιθυμεί να παίξει με τους μαθητές του δεν μπορεί να μεταδώσει την απαραίτητη ενέργεια που χρειάζεται έτσι ώστε το παιχνίδι να γίνει δίαυλος έκφρασης και αποκόμιση θετικών εμπειριών μάθησης που είναι η κινητήρια δύναμη για τη συνέχιση των προσπαθειών και την υπερπήδηση όλων των δυσκολιών που παρουσιάζονται στο δύσκολο ταξίδι της γνώσης.   
  2. Να επαναλαμβάνει το παιχνίδι σε σύντομα χρονικά διαστήματα. Τα παιδιά λαμβάνουν ευχαρίστηση όταν παίρνουν μέρος σε ένα παιχνίδι του οποίου γνωρίζουν καλά τους κανόνες και αισθάνονται σιγουριά σε αυτό.
  3. Να επιβραβεύει όλους τους μαθητές για τη συμμετοχή τους  σε αυτό. Φυσικά θα υπάρχει ένας νικητής ή μια νικητήρια ομάδα
     αλλά όλοι οι μαθητές πρέπει να παίρνουν κάτι ως ανταμοιβή στο 
     τέλος για να θυμούνται τη συμμετοχή τους και το πόσο καλά
     πέρασαν σε αυτό.
  1. Να μη φοβάται να χρησιμοποιήσει τα παιχνίδια για να παρουσιάσει ακόμα και τα πιο σύνθετα γραμματικά φαινόμενα.
Κάτω από τις κατάλληλες προϋποθέσεις, η εφαρμογή εκπαιδευτικών παιχνιδιών δεν δημιουργεί αταξία και αποσυντονισμό. Ο κάθε δάσκαλος πρέπει να έχει το ρόλο του μαέστρου στη τάξη του. Όπως ο μαέστρος επιλέγει τα μουσικά όργανα που θα λάβουν μέρος στην εκτέλεση ενός κομματιού και τους δίνει το μουσικό τμήμα που θα παίξουν ορίζοντας τη χρονική διάρκεια της συμμετοχής τους σε αυτό, έτσι και ο δάσκαλος πρέπει να κατανέμει τους ρόλους σε συγκεκριμένο χρονικό διάστημα κάτω από τις κατάλληλες προϋποθέσεις. Με αυτό το τρόπο δεν δημιουργούνται παρανοήσεις και οι μαθητές ξέρουν καλά ότι όταν τελειώσει το παιχνίδι και αποκομίσουν τα οφέλη από αυτό, θα οδηγηθούν σε άλλες εξίσου σημαντικές δραστηριότητες που είναι και αυτές μέρος της διδακτικής διαδικασίας.
Η επιθυμία για απόκτηση διπλωμάτων  γλωσσομάθειας δημιουργεί τις περισσότερες φορές μεγάλο στρες τόσο στους καθηγητές όσο και στους μαθητές. Κάτω από αυτή την πίεση επιλέγονται αποκλειστικά παραδοσιακοί τρόποι διδασκαλίας για επανάληψη και αφομοίωση του νέου υλικού που τις περισσότερες φορές δεν αφήνουν χώρο στη μόνη κινητήρια δύναμη να δράσει και να επιταχύνει τις διαδικασίες μάθησης. Αυτή η δύναμη δεν είναι άλλη από αυτή που έχει αρχικά οδηγήσει τους μαθητές στη τάξη μας: Τον ενθουσιασμό για την εξερεύνηση και την εκμάθηση της νέας ξένης γλώσσας που επιθυμούν να γνωρίσουν.
Ας μη στερήσουμε λοιπόν από τους μαθητές μας τον ενθουσιασμό και την ευκαιρία να περνούν καλά στο μάθημα της ξένης γλώσσας. Ας τους δώσουμε πολλές θετικές εμπειρίες μάθησης που θα τους οδηγήσουν αβίαστα στην επίτευξη των στόχων τους. Οι στόχοι τους δεν πρέπει να είναι μόνο η απόκτηση πτυχίων αλλά και η ικανότητα της χρήσης της γλώσσας σε κάθε στιγμή της ζωής τους και κάτω από οποιεσδήποτε προϋποθέσεις.
Τελικά μπορείς να μαθαίνεις και να περνάς καλά στο μάθημα, έτσι δεν είναι;;;    

Multicultural classrooms! A new challenge for all educators!

 
 Theodora Papadopoulou
                          

Over the last years, Greece has accepted a significant number of immigrants who crave for a better quality of life and more opportunities that will give them the chance to develop their abilities and prove their strengths in many sectors including education.
Greece has welcomed people from various parts of the world who come from various social and financial levels. They all share the same wish: equal opportunities and acceptance.
The new reality has brought major changes in the educational system.
The school environment has definitely become a multicultural one that needs new teaching methods and a new curriculum in order to satisfy all students’ needs.
Multicultural education is a field of study and an emerging discipline whose major aim is to create equal educational opportunities for students from diverse racial, ethnic, social-class, and cultural groups. One of its important goals is to help all students acquire the knowledge, attitudes, and skills needed to function effectively in any society and to interact, negotiate, and communicate with people  from diverse groups in order to create a civic and moral community that works for the common good ( Banks and Banks, 1995).

Foreign language teachers have to face this new challenge since classes have been enriched with students who come from different countries and have been educated in a different learning environment. The big challenge is not only to successfully lead these students to the acquisition of a diploma but to make them fully absorb the new information, participate in every activity that takes place in the classroom, successfully interact with both teachers and peers and on top of everything, fully accept and enjoy the new learning experiences.
Every student is a unique personality who carries strong beliefs, is culturally shaped and has set boundaries that need to be respected. We can’t approach this student without showing respect to his/her beliefs and experiences. Accepting a student in our class means accepting everything about him/her. We should gradually introduce him/her to the new learning environment and give him/her time to adjust. It is completely disastrous to reject all his/her past and demand a quick adjustment.
Although the new generation of students is less affected by signs of xenophobia, it would be unrealistic to believe that all students are ready to embrace everyone who thinks, acts and looks different than them.   It is the teacher’s role not to allow such behaviours to find room to grow in the school environment. The teacher should foster warm, welcoming and caring environments where all children will develop their abilities.
 A basic factor that should not be taken lightly is ‘safety’. Students become more committed and do their best in any environment that protects and supports their individual needs. Students interact better with teachers who are friendly, approachable, supportive and fair.
The teacher should not be an aloof authority figure. He/she should be the coach, the supporter, the person who has the solution to any problem that may arise in the classroom. The teacher is the one who sets the rules and expects all students to follow.
There are basic principles that teachers who teach in multicultural classrooms should have in mind in order to increase the level of performance of their students. Some of them are listed below:
  • Collect information about your students’ interests and experiences so as to prepare appropriate and familiar material for pair work and other classroom activities that will draw all students’ attention.
  • Encourage students to respond to each others’ questions and comments, not just your own, to foster a sense of community.
  • Show trust and respect to students who come from other countries. The rest of the class will imitate your actions and embrace them as respectful members of the school community.
  • Give every student a role in the classroom.
  • Provide guidelines for group discussions so as to create an environment where students will feel safe voicing their opinions.
  • Turn the lesson into a multisensory one!

Many foreign language teachers struggle to teach vocabulary and explain idioms to students who are at an elementary level and don’t speak the native language of the country they live in. They wonder how it is feasible to familiarise these students with the content of the book and initiate them to take part in all the activities that take place in the classroom. The answer is simple and always effective ! Take the lesson out of the book. New vocabulary can easily be explained by using examples, putting the words in dialogues and narrating stories that give students the chance to guess the meaning of the new words.
Students love being given initiatives. You can ask your students to guess and predict the end of the stories that are presented in the books, write new dialogues and what’s more act these dialogues out in the classroom in the form of role plays. If the teacher wants to have a more target- focused activity, he/she can ask students who work in pairs to write the dialogues themselves, using specific vocabulary that is given to them. In this way, the teacher is always able to understand whether the new information is successfully understood and thus correctly used. Students, on the other hand, will have the chance to absorb new material through strong associations that are strengthened by the participation of all senses.
Students should not be passive learners. In cases of multicultural classrooms, students easily adjust to a multisensory learning environment. It is a totally new experience that they are not afraid to explore. Proper material, well designed activities, guidance, and clear goals are the keys to successful multisensory lessons.
Students who are exposed to multicultural educational experiences are highly benefited in many sectors. According to Banks, 1987; Clark & Gorski, 2002; Cushner, McClelland, & Stafford, 2000; Duhon, Mundy, Leder, LeBert, & Ameny-Dixon, 2002; Duhon-Boudreaux, 1998; Gollnick & Chinn, 2002; Hirsh, 1987; Johnson &Johnson, 2002; Larson & Ovando, 2001; Levy, 1997; Quiseberry, McIntyre, & Duhon, 2002; Shulman & Mesa-Bains, 1993; Silverman, Welty, & Lyon, 1994, there are   several long-term benefits of the global perspective of multicultural education.
Some of these long term benefits are as follows:
1.  Multicultural education increases productivity because a variety of
   mental resources are available for completing the same tasks and it
   promotes cognitive and moral growth among all people.
2. Multicultural education increases creative problem-solving skills
    through the different perspectives applied to same problems to  
    reach solutions.
3. Multicultural education increases positive relationships through  
    achievement of common goals, respect, appreciation, and
    commitment to equality among the intellectuals at institutions of
    higher education.
4. Multicultural education decreases stereotyping and prejudice  
    through direct contact and interactions among diverse individuals.
5. Multicultural education renews vitality of society through the
    richness of the different cultures of its members and fosters
    the development of a broader and more sophisticated view of the
    world.


Schools are designed to welcome and serve any individual who wishes to learn. The teacher’s role is to help every student overcome the obstacles that prevent him/her from learning and make all the appropriate adjustments that will help him feel safe and protected in the school environment. Constant support, guidance, and chances to exchange  personal experiences and information in the classroom- in forms of classroom activities- will give the chance to all students to familiarise themselves with the new reality, learn from each other and develop a different opinion towards diversity. Multicultural education is the beginning of a new era that helps all citizens of the world comprehend the importance of co-existing with people who think differently, express themselves differently, look differently but wish, desire and learn in the same way.  

Δευτέρα 29 Νοεμβρίου 2010

Ισχυρή Μνήμη. Γενετικό χάρισμα ή αποτέλεσμα εκπαίδευσης;


Θεοδώρα Παπαδοπούλου
Πολλές φορές οι εκπαιδευτικοί εκφράζουν το προβληματισμό τους για το πως θα μπορέσουν να βοηθήσουν τους μαθητές τους να αποκτήσουν ισχυρή μνήμη και κατά συνέπεια να είναι σε θέση να απομνημονεύουν και να ανακαλούν εύκολα και αποτελεσματικά νέο λεξιλόγιο και πληροφορίες που λαμβάνουν από το σχολικό τους περιβάλλον.
Η αλήθεια είναι ότι οι μαθητές «βομβαρδίζονται» από πληθώρα πληροφοριών καθημερινά στο σχολείο και καλούνται να αποθηκεύσουν μεγάλη ποσότητα από αυτές στη μνήμη τους. Για να επιτευχθεί αυτό πρέπει να γνωρίζουμε καλά τη λειτουργία της μνήμης που μας δίνει την δυνατότητα να αποθηκεύουμε και να ανακαλούμε πληροφορίες.
Ας δούμε λοιπόν πόσα είδη μνήμης έχουμε . Η μνήμη διακρίνεται σε:
α) μνήμη βραχείας διάρκειας και
β) μνήμη μακράς διάρκειας
Η μνήμη βραχείας διάρκειας διαρκεί μερικά λεπτά της ώρας εκτός και αν μετατραπεί σε μνήμη μακράς διάρκειας. Η πληροφορία που αποθηκεύεται στη μνήμη μακράς διάρκειας μπορεί να ανακαλείται για χρόνια ενώ στην πρώτη περίπτωση η πληροφορία χάνεται μέσα σε λίγα λεπτά. Ορισμένοι επιστήμονες διακρίνουν και τη μνήμη μέσης διάρκειας. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, η πληροφορία διαρκεί από μερικά λεπτά της ώρας έως και λίγες εβδομάδες. Τελικά όμως η πληροφορία χάνεται.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η μνήμη διακρίνεται επίσης και σε:
α) μνήμη γεγονότων ή καταστάσεων ή αλλιώς «δηλωτική μνήμη» και
β) μνήμη που αφορά  δεξιότητες και κανόνες ή αλλιώς «μη δηλωτική μνήμη».
Η «δηλωτική μνήμη» αφορά τη συνειδητή ανάκληση γεγονότων ή καταστάσεων σε αντίθεση με τη «μη δηλωτική μνήμη» που αφορά δεξιότητες και συνήθειες που αποτελούν σε μεγάλο βαθμό μη συνειδητή διεργασία. Η «δηλωτική μνήμη» μπορεί να είναι μνήμη βραχείας διάρκειας, μέσης διάρκειας ή μακράς διάρκειας.  
Η μνήμη επίσης διακρίνεται σε: 
α) οπισθοδρομική μνήμη (retrospective memory) που αφορά το παρελθόν και
β) εμπροσθοδρομική μνήμη (prospective memory) που αφορά γεγονότα και πράξεις που θα λάβουν χώρα στο μέλλον.
Ο φλοιός του εγκεφάλου παίζει τον κύριο ρόλο σε όλη τη διαδικασία της μνήμης. Επίσης συμμετέχουν ο θάλαμος, η παρεγκεφαλίδα και ο ιππόκαμπος.
Πολλοί παράγοντες επηρεάζουν τη μνήμη. Μερικοί από αυτούς είναι γενετικοί. Διαφορές ως προς τη μνήμη υπάρχουν και ανάμεσα στα δύο φύλλα. Οι γυναίκες μπορούν να ανακαλέσουν γρηγορότερα και ευκολότερα αποθηκευμένες πληροφορίες που αφορούν λεπτομέρειες, σε σύγκριση με τους άνδρες της ίδιας ηλικίας. Σε άλλα όμως είδη μνήμης υπερέχουν οι άνδρες. Όσο αφορά τις κατηγορίες γνωστικών ικανοτήτων, σύμφωνα με επιστημονικές έρευνες, σε ορισμένες κατηγορίες  υπερέχουν οι άνδρες και σε άλλες οι γυναίκες.
Η ηλικία είναι ένας παράγοντας που συνδέεται άμεσα με τη μνήμη μιας και επηρεάζει τη σύνθεση ορισμένων χημικών μεταβιβαστών στον εγκέφαλο. Διάφοροι ενδογενείς βιοχημικοί παράγοντες, όπως οι ορμόνες, επηρεάζουν τους μηχανισμούς της μνήμης.
Η διατροφή παίζει επίσης μεγάλο ρόλο. Η κύρια πηγή ενέργειας στον εγκέφαλο είναι η οξείδωση της γλυκόζης. Περιστατικά υπογλυκαιμίας επηρεάζουν τον εγκέφαλο και κατά επέκταση τη μνήμη. Βιταμίνες που βοηθούν τον εγκέφαλο και τη λειτουργία του είναι οι Β1, Β2, Β6 και τα ανόργανα στοιχεία όπως ο σίδηρος, το μαγνήσιο το μαγγάνιο και ο φώσφορος.
Ο ύπνος βοηθά τη μνήμη. Η αποθήκευση των πληροφοριών στον εγκέφαλο προάγεται κατά το στάδιο του δραστηριοποιημένου ύπνου (REM). Για το λόγο αυτό συνιστάται στους σπουδαστές να μη καταπονούν τον εαυτό τους με έλλειψη ύπνου σε περίοδο εξετάσεων.
Η σωματική άσκηση βελτιώνει τη μνήμη ενώ σε αντίθεση το stress δρα αρνητικά στη μνήμη.
Ο χρόνιος πόνος και η λήψη ορισμένων φαρμάκων προκαλεί μείωση της μνήμης. Φυσικά η χρήση ναρκωτικών ουσιών και αλκοόλ εκτός των άλλων συμβάλλουν δραστικά στην εξασθένηση της μνήμης.

Μνήμη και μάθηση
  • H διαδικασία της μάθησης γίνεται αποδοτικότερη όταν οι μαθητές έχουν θέσει συγκεκριμένους στόχους.
  • Ο κάθε άνθρωπος «συγκρατεί» στη μνήμη του ότι τον εντυπωσιάζει. Συνεπώς η μάθηση πρέπει να είναι μια συνεχής εξερεύνηση, ένα ταξίδι γνώσεων που δεν παύει ποτέ να σε ξαφνιάζει και να σε συνεπαίρνει.
  • Δεν μπορούμε να βελτιώσουμε και να ενισχύσουμε τους μηχανισμούς της μνήμης όταν δεν υπάρχει ψυχική και σωματική υγεία. Αυτό που πρέπει να κάνει ο εκπαιδευτικός είναι να διασφαλίζει την ψυχική ηρεμία των μαθητών του μέσα στο σχολικό περιβάλλον. Λιγότερο άγχος ισοδυναμεί με μεγαλύτερη απόδοση.
  • Οι μαθητές πρέπει να μελετούν σε περιβάλλον καθαρό, φωτεινό και ήσυχο. Επίσης, οι ευχάριστες οσμές φαίνεται ότι δρουν ευνοϊκά στις ανώτερες νοητικές λειτουργίες και στη μνήμη.
  • Τα διαλείμματα είναι σύμμαχοι της μνήμης. Έρευνες έχουν αποδείξει ότι μετά από περίπου 45 λεπτά της ώρας συνεχούς μελέτης, τα  επίπεδα συγκέντρωσης μειώνονται και υπάρχει απόσπαση προσοχής. Συνεπώς πρέπει να ενθαρρύνουμε τους μαθητές να κάνουν μικρά διαλείμματα σε διαφορετικούς χώρους του σπιτιού τους.
  • Η αυτοσυγκέντρωση είναι βασικό στοιχείο της «καλής» μνήμης. Εάν ο μαθητής αδυνατεί να έχει αυτοσυγκέντρωση για οποιοδήποτε λόγο, η επιμονή για μελέτη είναι σίγουρα άσκοπη και κουραστική. Το μόνο που μπορεί να προκαλέσει είναι πανικό και μείωση της αυτοπεποίθησης.
  • Η προσοχή πρέπει να επικεντρώνεται στο αντικείμενο της μελέτης και δεν θα πρέπει να αποσπάται από άλλα ερεθίσματα ή σκέψεις.
  • Μία βραχείας διάρκειας μνήμη για να γίνει μακράς διάρκειας, πρέπει να μη διαταράσσονται οι νευρικοί μηχανισμοί που λειτουργούν κατά τη διαδικασία αυτή.
  • Έρευνες έχουν δείξει ότι η μελέτη είναι αποδοτικότερη όταν γίνεται σε συγκεκριμένες ώρες κατά τη διάρκεια της ημέρας. Κάθε αλλαγή συνήθειας απαιτεί και τον ανάλογο χρόνο προσαρμογής.
  • Οι συσχετίσεις είναι τα «σκονάκια» της μνήμης. Οι μαθητές πρέπει να μάθουν να συνδέουν τις νέες πληροφορίες με τις παλαιές που είναι είδη αποθηκευμένες στη μνήμη μακράς διάρκειας έτσι ώστε να γίνονται καλύτερα οι συνειρμοί και να «έρχεται στην επιφάνεια» η ζητούμενη πληροφορία. Με άλλα λόγια, ανακαλούμε στη μνήμη ευκολότερα πληροφορίες που έχουν συνέχεια και είναι εμπλουτισμένες με έντονα συναισθήματα.
  • Η επανάληψη βοηθά τη μνήμη και μας επιτρέπει να «προωθήσουμε» την πληροφορία από τη βραχεία μνήμη στη μνήμη μακράς διάρκειας. Επαναλήψεις και ανακεφαλαιώσεις λοιπόν είναι απαραίτητα στοιχεία της μάθησης.
  • Η διατροφή πρέπει να είναι ισορροπημένη. Η μνήμη επηρεάζεται από τις ποσοτικές διακυμάνσεις της διατροφής σε θρεπτικές ουσίες και ενέργεια.
  • Ο ύπνος πρέπει να είναι ποιοτικός και επαρκής.
  • Η σωματική άσκηση βοηθά στη βελτίωση της μνήμης.

Κάθε άτομο αποκτά νέες γνώσεις με τους μηχανισμούς της μάθησης και τις διατηρεί με τους μηχανισμούς της μνήμης. Ο εγκέφαλος δέχεται πλήθος πληροφοριών κάθε στιγμή. Συγκρατεί όμως μόνο αυτές που εκείνος θεωρεί σημαντικές. Παρατηρώντας τους μαθητές μας, μπορούμε να συλλέξουμε πληροφορίες που έχουν σχέση με  τα ενδιαφέροντα τους,  και γενικά τα πράγματα που τους εντυπωσιάζουν και τους τραβούν τη προσοχή. Κάθε συσχέτιση της νέας πληροφορίας με πράγματα που  τους εντυπωσιάζουν καθιστά τη μάθηση ευκολότερη και την αποθήκευση στη μνήμη μακράς διάρκειας αποτελεσματικότερη.
Ας ενισχύσουμε λοιπόν τη νέα πληροφορία με εικόνες, ήχους,  προσωπική συσχέτιση, έντονα συναισθήματα και δημιουργικές δραστηριότητες και ας  αφήσουμε τους μαθητές μας να εξερευνήσουν και να γευτούν τη χαρά της μάθησης έχοντας αποκτήσει μια ισχυρή   μνήμη που θα τους βοηθήσει να φτάσουν γρηγορότερα και αποτελεσματικότερα στο στόχο τους .